Beijumerweg 20

Als Gerrit Heines in 1806 met twee andere commissieleden de huizen en landerijen van het kerspel (de kerkgemeente) Zuidwolde in kaart brengt,staan er in het buurtschap Beijum zes boerderijen. Een daarvan is Beijumerweg 20, de bewoners zijn Jan Berends de Jonge en Geertje Klasen. De boerderij heeft 32 grazen grond (een ‘gras’ is de hoeveelheid gras nodig voor één koe, ongeveer een halve hectare).

De boerenbedrijven zijn dan allemaal gemengde bedrijven, waar zowel akkerbouw als veeteelt wordt beoefend. Meestal gebruiken de boeren de percelen in de onmiddellijke nabijheid van de boerderij als weiland, terwijl de akkers verderop liggen. Opvallend is dat rond alle boerderijen forse bomensingels liggen, zodat de bewoners beschut zijn tegen de altijd koude Groningse wind.

De geschiedenis van Beijumerweg 20 kenmerkt zich in de jaren 1920-1940 door de vele wisselingen van bewoners. Het zijn vooral landarbeiders, die door middel van de verbouw van boeskool (boeskool is de verzamelterm voor witte kool, rode kool en savooiekool) en de verkoop van wat melk proberen om kleine boeren of tuinders te worden.

Foto: Boerderij Beijumerweg voor de tweede wereldoorlog.

De Tweede Wereldoorlog

Het einde van de oorlog is in zicht. Toch proberen de Duitse troepen nog zo lang mogelijk stand te houden. Zo leggen ze in Beijum een serie van 34 mitrailleursnesten aan, kleine schuttersputten die de geallieerde opmars moeten stuiten. De geallieerden, vooral Canadezen, weten dat en ze beginnen op 15 april 1945 vanuit Oosterhoogebrug de omgeving te bombarderen. Wat de Canadezen niet weten is dat de Duitsers allang zijn vertrokken en dat zij dus vooral op boeren en burgers schieten.

Aan het einde van de oorlog bevrijden de Canadezen ook Beijum, hierbij wordt behoorlijk wat schade aangericht aan de boerderijen. Bij de boerderij van Guikema worden de pannen van het dak geschoten. Gelukkig zijn de Guikema's tijdelijk bij familie in Noordwolde en blijven zij ongedeerd. Voor hun buren de gebroeders Dijkstra op nummer 2/3 zijn de gevolgen veel groter, zij komen om bij deze bevrijding.

Dat het niet bepaald precisiebombardementen zijn, blijkt uit het feit dat huizen in zowel Noorderhoogebrug, Zuidwolde als Beijum worden getroffen. In Beijum is dat het geval bij Beijumerweg 20, waar dan Jacob Jongs met zijn gezin woont. Gelukkig zijn ze tijdens het bombardement niet thuis. Het huis van Jongs ligt in puin, bewoning is niet meer mogelijk. Gelukkig staat op dat moment boerderij Elba leeg. De eigenaar, Barkema van De Bovenstreek, stelt Elba direct beschikbaar. In latere jaren emigreert het gezin Jongs naar Amerika.”

Zonder woonhuis biedt de boerdeij na de oorlog onderdak aan de pelsdierenfokkerij van Jan Zuidema.

Foto: boerderij met de kassen en daarna als woonboerderij

De Wiershoeck

Met de komst van de nieuwe wijk Beijum krijgt ook de boerderij aan de Beijumerweg 20 een andere bestemming. Het huidige woonhuis is gebouwd in 1984. De schuur is vernieuwd, wat duidelijk te zien is aan de kunststofdakpannen en de nieuwe baksteenmuren.

Stichting Stadsboerderij De Wiershoeck, opgericht in 1981, is een werkproject met als doelstelling mensen vanuit allerlei achtergrond een zinvolle tijdsbesteding te bieden door ze te laten werken in de snijbloemen-, groente- en siertuinen. De tuinen worden zonder kunstmest en bestrijdingsmiddelen onderhouden. Vanaf de zomer van 1982 werkt Wijnand de Boer samen met een groep vrijwilligers aan dit ecologisch landbouwproject op het terrein van boerderij Beijumerweg 20. In 1983 werkten er zo’n 25 vrijwilligers. En nog steeds zijn vrijwilligers van harte welkom op de stadsboerderij.

In 1994 wordt De Wiershoeck grondig verbouwd en krijgen meerdere ondernemers hier een onderkomen.

De winkel heeft toen zijn huidige vorm gekregen door Brant Vlasma, die sinds 1987 als vrijwilligger op de boerderij werkte. Hij wil leren hoe het dier- en natuurvriendelijker kan. De winkel vertegenwoordigt een bepaalde levensstijl: meer groenten, meer granen, dat sluit goed aan bij moderne inzichten. De biologische winkel kun je één grote natuurapotheek noemen.’

Foto: De Wiershoeck